پخت آجر و رنگ آن

آجر یکی از مهم ترین مصالح ساختمانی در ایران است به همین دلیل کیفیت آن بسیار حائز اهمیت می باشد.کیفیت آجر به مواد اولیه و طرز پخت و تهیه آن وابسته است. آجر های آجر ساحل 1مواد اولیه آجر از شیل ها ، مارن و رس ها تشکیل می شود.
کانی های موجود در آجر : کائولینیت ، ایلیت ، اسمکتیت و به مقدار کمتر کلریتهای منیزیم دار و منیزیم – آلمینیوم دار ، اکسید ها و هیدروکسیدهای آلمینیوم ، اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن ، کوارتز و مواد آلی می باشد.توجه به این کانی ها بسیار مهم است زیرا طرز پخت هر آجر بسته به کانی های موجود در آن ها متفاوت است.
این کانی ها هر کدام نقش متفاوتی را در آجر و پخت آن ایفا می کند.کانی کوارتز برای افزایش مقاومت در آجر، کاربرد دارد و در مرحله ترکیب تغییری در آن به وجود نمی آید.از جمله کانی هایی که برای قابلیت شکل پذیری نیاز به آب فراوان دارد اسمکتیت است و ۲۳ درصد در مرحله پخت حجم آن کاهش می یابد. ایلیت و کائولینیت قابلیت پلاستیکی دارند ولی کلریت و کائولینیت قابلیت پلاستیکی ندارند.

پخت آجر
در پخت آجر نیاز به افزایش درجه دما وجود دارد که این افزایش در هر مرحله موجب تغییرات زیر در آجر می گردد:
آجر در دمای ۲۰۰ درجه خشک می شود و در دمای ۲۰۰ تا ۶۵۰ درجه ی سانتی گراد آب تبلور آن از دست داده می شود و در دمای ۵۷۳ درجه آلفا کوارتز به بتا کوارتز و در دمای ۸۶۷ درجه بتا کوارتز به تریدیمیت تبدیل می شود و در پایان در دمای ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه ماده مذابی به وجود می آید که موجب چسبندگی مواد به هم می شود.
افزایش دما باعث آزاد شدن آب تبلور آجر می شود که این آزاد شدن باعث کاهش حجم آجر می گردد.هر چه دما افزایش یابد افت حرارتی نیز افزایش می یابد این افزایش تا دمای ۱۰۰۰ درجه ادامه دارد ولی بعد از آن دیگر افت بسیار ناچیز است.
همان طور که در بالا گفته شد بر اساس کانی ها و اندازه آن ها دما ، زمان و طرز پخت آن متفاوت است.کانی های آجر عبارتند از : کوارتز، کریستوبالیت، مولیت، فلدسپات پتاسیم، آنورتیت، فورستریت، اسپینل، پیروکسن، ولاستونیت، آنهیدریت، هپاتیت و شیشه.

 

رنگ آجر
همان طور که گفته شد مواردی از جمله کیفیت و مقاومت ، به شرایط پخت و کانی های آن وابسته است رنگ نیز از جمله مواردی است که وابسته به شرایط پخت و ترکیب مواد اولیه می باشد:

رنگ قرمز: اگر آجر با فاصله از هم در کوره چیده شود و میزان سوخت کنترل شود و پخت در شرایط اکسیدان باشد آهن به اکسید و هیدروکسید تبدیل می شود و بخشی از آن وارد شبکه مولیت می شود و مابقی به صورت هماتیت که قرمز رنگ است تبدیل می شود و باعث قرمزی آجر می شود و درجه قرمزی وابسته به درجه و دمای پخت آن است.آجر های آجر ساحل 1

رنگ آبی : اگر آجر ها در حالت احیایی پخته شود و درجه حرارت در مرحله نهایی پختن بالا برده شود و آجرها نزدیک به هم در کوره چیده شده باشد آهن به ایلمنیت و سیلیکاتهای آهن دو ظرفیتی تبدیل شده آجر آبی رنگ می شود.

رنگ زرد : در صورتی که پخت در شرایط احیایی باشد و میزان Cao بیشتر از اکسید آهن باشد آجر زرد رنگ می شود و اگر این آجر در شرایط معمولی پخته شود آجر کرم رنگ می شود